W artykule wykorzystano zdjęcia szczeniąt z hodowli "Artax's Angels"

Każde szczenię rodzi się z "pakietem genów" które dziedziczy po swych przodkach. Geny w dużym stopniu decydują o tym, jaki charakter będzie miał dorosły psiak, jednak geny to nie wszystko. Nawet najlepsze geny nie pomogą jeśli hodowca (a później właściciel) nie uczy szczeniaka norm i wzorców zachowań obowiązujących w psim i ludzkim społeczeństwie.

Pierwsze miesiące życia mają ogromne znaczenie dla rozwoju szczeniaka i są przygotowaniem do życia wśród ludzi i zdobywaniem nowych doświadczeń. Wszystko, co pies pozna w tym czasie – pod warunkiem, że będzie to doświadczenie przyjemne lub neutralne – zaakceptuje i uzna za zwyczajne. Nie będzie się tego bał w przyszłości, co znacznie ułatwi mu życie w ludzkim świecie, a i właścicielowi zaoszczędzi dużo stresów. To niezwykle ważny okres, a nazywamy go socjalizacją.

Przez pierwsze 3-6 tygodni życia szczeniaka jego najważniejszym nauczycielem jest matka. W tym czasie szczeniak przede wszystkim "uświadamia sobie", że jest psem, bawi się z rodzeństwem i matką, naśladuje jej zachowania. W zabawach i "walkach" z rodzeństwem poznaje granice zadawania bólu, a dzięki matczynym reprymendom uczy się dyscypliny.
Jednak kiedy młody psiak zaczyna poznawać świat wszystkimi zmysłami i na własnych łapach, hodowca powinien pomóc psiej mamie w poznawaniu przez niego świata ludzi.
Około 8 tygodnia życia, wraz z pojawieniem się szczeniaka w nowej rodzinie, to na opiekunach spoczywa obowiązek właściwego wychowania i socjalizacji pieska.

Ponieważ szczenię w pierwszych miesiącach życia dosłownie chłonie jak gąbka wszelkie informacje (niestety, także te negatywne), hodowca i właściciel powinni zadbać, aby maluch w sposób przyjemny zetknął się z jak największą liczbą różnorodnych sytuacji. Wszelkie pozytywne doświadczenia, interakcji z człowiekiem oraz innymi psami skutkuje właściwym przystosowaniem do życia i daje maluchowi genijalny start aby ich charakter miał szansę ukształtować się prawidłowo.
Wszelkie braki i zaniedbania w tym czasie skutkują trudnościami w przystosowaniu się do społecznego otoczenia i ograniczonymi możliwościami uczenia się nowych umiejętności i sytuacji.
Postępujmy rozważnie i roztropnie dając światu wesołego i pewnego siebie psa.

W tym zadaniu pomaga hodowcom i właścicielom specjalny program Pani Margaret Hughes z Positive Paws Dog Training, który obejmuje szerokie spektrum pierwszych doznań i doświadczeń z nich wynikających.
Program ten nazwała Złotą, magiczną 12. Zgodnie z programem Złotej 12, do 12. tygodnia życia szczeniak powinien:

POWIERZCHNIE - Poznać 12 różnych powierzchni, np.: drewno, parkiet, dywan, bruk, beton, linoleum, trawa, mokra trawa, ziemia, kałuże, głęboki piasek, w którym zapadają się łapy, gazety, inne powierzchnie jak stół, krzesło itp.

PRZEDMIOTY - Pobawić się 12. różnymi przedmiotami. Są to na przykład pluszowe zabawki, piłki, dźwięczące zabawki, drewniane przedmioty, papier lub karton, pojemniki na mleko, sok, jogurty, rzeczy metalowe, klucze itp.

MIEJSCA - Poznać 12 różnych miejsc, np.: podwórko (codziennie), domy innych osób, podwórko szkolne, jezioro, rzeka, łąka, łódka, piwnica, winda, samochód, szybko poruszający się samochód, garaż, gabinet weterynarza i psi salon itp.

OSOBY - Poznać i pobawić się z 12 różnymi obcymi osobami, np.: dzieci, dorośli (głównie mężczyźni), staruszkowie, ludzie na wózkach, przechodnie, ludzie z laską, o kulach, w kapeluszach, habitach, okularach słonecznych itp.

ODGŁOSY - Poznać 12 różnych odgłosów (przy hałasie, trzeba zwrócić szczególną uwagę na komfort psychiczny naszego szczeniaka): otwieranie drzwi garażu, dzwonek do drzwi, bawiące się dzieci, płaczące, krzyczące dziecko, ciężarówki, motocykle, pralka, odkurzacz, zmywarka, klaskanie, głośne śpiewanie, spadający garnek, rżenie koni, przyjęcie urodzinowe itp.

RUCH - Poznać 12 szybko poruszających się obiektów, np.: deskorolki, rolki, rowery, motocykle, samochody, biegnący ludzie, koty, wiewiórki, konie, krowy, skutery, dzieci grające w piłkę itp.

WYZWANIA - Poznać 12 różnych wyzwań, np.: chodzenie wokół pudla kartonowego, przechodzenie przez kartonowy tunel, chodzenie po schodach, pokonywanie przeszkód, gra w "chowam i szukam", elektrycznie otwierane drzwi windy, parasol, balony, skoki przez pnie, kłody, kąpiel itp.

DOTYK - Być trzymanym przez właściciela i osoby z rodziny 12 razy w tygodniu np. pod pachą, za klatkę piersiową, za głowę, pomiędzy nogami właściciela, jak dziecko, ponadto zaglądanie do uszu, w zęby, pomiędzy palce, sprawdzanie temperatury itp.

JEDZENIE I PRZEDMIOTY - Poznać jedzenie z 12 różnych pojemników, np.: miska, metalowe pudełko, papier, filiżanka, blacha do ciasta, patelnia, plastik, torebka papierowa, itp.

JEDZENIE I MIEJSCA - Poznać jedzenie w 12 różnych miejscach, np.: podwórko, kuchnia, klatka, piwnica, pralnia, łazienka, dom znajomych, samochód, boisko szkolne, pod parasolem, itp.

KOEGZYSTENCJA Z INNYMI PSAMI - Zabawa z co najmniej 12 różnymi szczeniętami i nie zagrażającymi mu dorosłymi psami

ZOSTAJĘ SAM - Zostawać samemu 12 razy w tygodniu z dala od rodziny i innych zwierząt (5-45 minut).

OBROŻA I SMYCZ - Poznać 12 różnych obroży i smyczy w 12 różnych miejscach, np. kaganiec metalowy, skórzany, obroża parciana, skórzana, łańcuszkowa, szeroka, półzaciskowa, szelki, smycz długa, krótka, łańcuszek, lina itp.


Miejsca wskazane do socjalizacji szczeniąt:
Zabieraj psa ze sobą wszędzie tam gdzie chodzisz i gdzie pozwolą Ci go wziąć. Każde miejsce na pokazywanie psu świata dobre jest :)
np.: tor agility, lotnisko i inne centra transportu, parki, galerie, warsztaty samochodowe, sklepy, banki, bary, ścieżki rowerowe, księgarnie, ogrody botaniczne, autobusy, biura, myjnie samochodowe, stacje benzynowe, kościoły, urzędy, budowy, gabinety, wystawy psów, place szkolenia psów, hale, windy (zwykle i szklane), sklep, pikniki rodzinne, gospodarstwa rolnicze aby zobaczył konie, krowy, kurczaki, restauracje, środki transportu publicznego, mosty, kina, teatry, place golfowe, szkoły, imprezy sportowe, koncerty, szpitale, lodowisko, fabryki (hałas), biblioteki, poczty, muzeum, kluby nocne, centra handlowe, pokazy, parkingi podziemne, przedstawienia, happeningi, place zabaw, zatłoczone miejsca, metro, dworce, zoo, ulice, itp.

Pamiętaj!
- Należy być pewnym, ze wszystkie doświadczenia szczeniaka są bezpieczne i pozytywne. Każde z nich powinno być pełne pochwał i smaczków. Pamiętajcie, nic na siłę. Zwolnijcie i zwiększcie dystans gdy szczeniak się boi, ale systematycznie działajcie.
- Na spacerach czy będąc z wizytą u znajomych, nie izoluj szczeniaka od innych psów. Musi się nauczyć psiej mowy i kontaktu z innymi psami. Nauczy się, na ile może sobie pozwolić wobec innych, a co nie jest tolerowane. Pozna swoją siłę i będzie wiedział, jak zachować się w stadzie i bezkrwawo ustalić w nim hierarchię.
- Socjalizując szczeniaczka, zachowajmy równowagę między tym, co maluch poznać musi, a jego poczuciem bezpieczeństwa.
- Każda nowa sytuacja, przed którą stawiamy szczeniaczka, wywołuje u niego mały lub większy stres, wymagający rozładowania zabawą, snem lub odpoczynkiem w bezpiecznym miejscu.
- Poznawanie nowych rzeczy musi odbywać się stopniowo i odpowiednio intensywnie.
- Od pierwszych chwil w nowym domu buduj więź ze szczeniaczkiem, jeśli maluch będzie Ci ufał, łatwiej będzie pokazywać mu nowe rzeczy.
- Socjalizacja psa z nowościami w otoczeniu, tak naprawdę, trwa przez całe jego życie ale dzięki konsekwentnej pracy juz od szczenięctwa, stworzycie z psem zgrany duet.